201 AJAM GOREN BROPOL (Gekookte gebakken kip)

Nodig: 1 kip van ± 1200 gr. in grote stukken gesneden, 1 tl. laos, 3 bl. daun salam, 3 kopjes dikke santen, 2 gr. uien, 3 tn. knoflook, 3 rode lomboks in kleine ringen of ½ rode paprika in ringen, ½ komkommer, geschild en in schijfjes (ga er met een vork in lengterichting langs, zodat u er kerven in krijgt en snijd ze dan in plakjes. U krijgt dan een leuk effect), zouit en slaolie.

Vermeng de santen met de ui, knoflook, laos, daun salam en het zout. Leg de stukken kip in een pan, overgiet deze met de vermengde santen en breng ze op matig vuur aan de kook. Roer af en toe alles goed door elkaar en zet het vuur laag, totdat het vocht is verdampt. Haal de pan dan van het vuur . Verhit 1 kopje slaolie in een pan en bak de stukken kip er knappend bruin in. Haal de kip er uit en laat ze uitlekken. Leg de kip op een schaal en drapeer met lombok of paprika en komkommer. Serveer bij witte, warme rijst. Serveer de kip zo warm mogelijk.

202 TUMIS KAJANG PANDJANG (Gestoomde sperziebonen)

Nodig: 1 p. sperziebonen (afhalen en halveren), 2 uien in ringen, 2 kopjes dikke santen, 2 rode lomboks, 2 b. daun salam, 1 st. trassie, 2 tn. knoflook, 1 tl. laos, ½ tl. bruine basterd­suiker, zout en peper naar smaak.

Fruit in wat slaolie de trassie, ui en knoflook. Laat de uien bruin worden. Doe er dan de lombok, laos en daun salam bij. Indien alles goed is gefruit, de santen erbij en op laag vuur laten koken. Dan de bonen erbij en zout en peper. Bonen niet al te gaar laten worden. Serveren bij warme, witte rijst met vleesgerecht en ei-sambal (djangan lupa).

                              -------------------------

203 AJAM SANTEN (Gegrilde kip in santen)

Nodig: 1 kip van ± 1200 gr. gekruid, (grill deze in het geheel en pluk hem in grote stukken. Leg hem op een platte schaal), 0.4 lt. dikke santen, 2 el. assemsap, 2 tl. basilicum­blaadjes, 2 gr. uien, 2 tn. knoflook, 3 rode lomboks,(of 1 rode paprika of ½ el. sambalbad­jak), 1 tl.d jahé, 5 fijngestampte kemirienoten, zout en peper naar smaak.

Vermeng de santen met de ui, knoflook, lombok, djahé, kemiries, zout en peper. Breng het geheel aan de kook en verder op klein vuur gaar laten sudderen. Voeg dan het assemsap toe en maak af op smaak. Giet de saus over de kip en bestrooi het met basilicum. Serveer bij witte rijst met sambal.

                              -------------------------

204 SAJOER GODOK SANTEN (Groenten in santen)

Nodig: 150 gr. witte kool in blokjes, 6 petêhbonen in reepjes (te koop bij de toko's), 1 gr. aubergine in dobbelstenen, 4 kl. tomaten, niet al te rijp in partjes, 150 gr. sperziebonen, afgehaald en schuin door midden, 2 kopjes dunne santen, 3 tn. knoflook, 1 gr. ui in ringen, 1 ons gepelde garnalen in stukjes, 3 bl. daun purut, ½ tl. ve-tsin, 2 rode lomboks in dunne schuine ringen, 1½ kopje dikke santen, 1 tl. ketoembar, ½ tl. djinten, 3 fijngestampte kemiriepitten, 1 st. trassie en zout naar smaak.

Fruit in wat slaolie de trassie, ui en knoflook. Laat de ui bruinen. Doe er dan de petêh, lombok en de daun purut bij. Zet het vuur laag en giet er dan de dunne santen in. Indien het begint te koken, de garnalen, aubergine, kool, ketoembar, djahé, ve-tsin, kemiries en het zout naar smaak er bij doen. Als de kool halfgaar is, de tomaten en de dikke santen erbij en het geheel nog even laten sudderen. Maak af met de kruiden. Serveer bij witte rijst en vlees, kipgerecht en sambal.

                              -------------------------

205 KAKI AJAM GORENG SEDIP (Gebakken kippenpootjes)

Nodig: per persoon 1 kippenpoot, 3 el. citroensap, 2 el. ketjap-manis, ½ tl. paprika­poeder (of sambal badjak), ½ tl. ketoembar, ½ tl. laos, ½ tl. koenjit, 2 tn.knoflook en slaolie.

Vermeng de pootjes met alle ingrediënten goed door elkaar en laat minstens 1½ à 2 uur intrekken. Bak ze dan in hete slaolie in het geheel knappend bruin. Serveer bij witte rijste, nasi, bami of zo uit het vuistje.

206 RUDJAK TJAMPUR (Gemengde vruchten in hete saus)

Nodig: 1 gr. harde appel in stukjes, 10 radijsjes in partjes, 1 grapefruit in kleine partjes, ½ komkommer in dunne partjes, kopje ananasblokjes (indien uit blik goed laten uitlekken).

Maak een sausje van 1½ tl. sambal riport, ½ tl. djahé en 1 el. ketjap. Doe alles in een diepe kom en roer het geheel goed door elkaar. Laat alles goed intrekken. Serveer bij witte rijst, nasi of bami met een kip- of vleesgerecht.

                              -------------------------

207 MACARONI PROBOLINGO (Macaroni andere stijl)

Nodig: ½ p. elleboog-macaroni (kook deze gaar volgens de gebruiksaanwijzing, giet af en spoel goed af met koud water. Zorg dat ze niet te gaar kookt, anders plakt ze en is niet te eten), klein pakje nasivlees (snijdt de stukken vlees nog kleiner) of 2 ons gehakt of 1½ ons gepelde garnalen, 2 uien, 2 tn. knoflook, 1 st. trassi, dessert­bordje fijngesneden witte- of spitskool, schoteltje prei, 1 rode lombok of sambal naar smaak, 1 tl. djinten en zout.

Fruit in wat margarine de trassie, knoflook en de ui. Indien de ui bruin is het vlees (gehakt of garnalen) toevoegen. Indien vlees wordt gebruikt dit goed laten bruinen. Indien gehakt wordt gebruikt dit goed rullig en bruin laten worden. Indien garnalen worden gebruikt deze niet al te lang mee laten bakken. Dan de kool, lombok (of sambal), prei en kruiden met djinten en zout naar smaak toevoegen. De macaroni er dan goed door heen roeren en goed warm laten worden op niet te groot vuur. U kunt er een spiegelei, atjar, saté of stukje komkommer bij geven.

                              -------------------------

208 TJUMI-TJUMI GORENG (Gebakken inktvis)

Nodig: Inktvis, vers of uit de diepvries 5 à 6 stuks (indien uit de diepvries, deze eerst laten ontdooien), 1 ui, 2 tn .knoflook, zout, 1 tl. ketoembar, ½ tl. laos, 1 geklutst ei, paneermeel en olie.

Snijd van de inktvis eerst de kop af met de tentakels (niet weggooien, want deze zijn lekker). Trek dan de ruggengraat eruit en snijdt de inktvis in stukjes van 2 à 3 cm. Maak een marinade van de ui, knoflook, zout, ketoembar, laos en het geklutst ei. Roer hier de inktvis goed door heen en wentel de stukken dan in een bord met paneermeel. Bak de stukken inktvis in ruim olie knappend bruin. Serveer bij witte rijst met sambal en groenten of zo bij de borrel.

                              -------------------------

209 TJUMI-TJUMI (Inktvis in saus)

Nodig: Indien te koop 5 à 6 verse inktvissen (of diepvries) of ½ blikje (te koop in de toko's onder de naam calamaris). (Indien vers iets zouten en half gaar koken en uit laten lekken. Bewaar de bouillon. Indien diepvries, laten ontdooien, iets zouten en half gaar koken, uit laten lekken en de bouillon bewaren. Indien uit blik, uit laten lekken en het sap bewaren. Let u er op, dat de inktvis een soort lange dunne ruggengraat heeft, verwijder die dan voorzichtig). 2 gr. uien, 2 tn. knoflook, 1 st. tras­sie, ½ tl. laos, 1 bl. daun salam, 1 tl. ketoembar, slaolie en 1 lombok in dunne reepjes (of ½ rode of groene paprika).

Fruit in wat slaolie (½ kopje) de trassie, knoflook, uien en lombok (of paprika). Na het bruinen van de uien, de laos, ketoembar en daun salam toevoegen. Zet het vuur laag en doe er dan de uitgelekte inktvis bij. Roer goed om en doe er zoveel bouillon of sap bij, dat de inktvis net onder staat. Bij verse of diepvries inktvis nog 5 min. door laten sudderen, indien uit blik iets korter. Serveer bij witte rijst.

                              -------------------------

210 BABI TOMAT (Varkensvlees met tomaat)

Nodig: ½ p. in dobbelstenen gesneden varkensvlees, 1 tl. sambal badjak, ½ tl. djahé, ½ tl. seréh, 1 tl. ketoembar, ½ tl. djinten, 3 gr. in blokjes gesneden tomaten, 1 gr. ui, 2 tn. knoflook en 3 kopjes water.

Breng het water met de ingrediënten aan de kook en voeg het vlees toe. Laat op klein vuur ± 45 min. gaar sudderen. Serveer bij witte rijst met een groentegerecht en sambal.

                              -------------------------

211 ASSINAN BABI (Zoetvuur varkensvlees - chinese koe lo yoek)

Nodig: 1 p. niet al te vette hamlappen in grote blokjes, 75 gr. zelfrijzend bakmeel, 2 tn. knoflook, 1 dl. melk, 1 gr. ui, 2 tomaten in partjes, 2 tl. djahé, 1 kl  blikje ananas (in stukjes), 1 dl. water, schotel atjar, 1 el. ketap manis, 1 el. aardappelmeel, 1 el. bruine basterdsuiker en zout naar smaak.

Maak een saus van melk, zout, knoflook en bakmeel. Laat de stukjes vlees hierin ± 1 uur marineren, bak ze dan in wat olie bruin en laat ze uitlekken. Breng in een pan het water aan de kook en doe er de suiker, ui, atjar, ketjap, tomatenstukjes, ananasstukjes en de djahé in. Bind de saus met het aardappelmeel en stoof alles gaar. Doe er dan het vlees bij en met het vuur laag. Serveer bij witte rijst met kip, saté en sambal.

                              -------------------------

212 AJAM PENIKI (Hete kip anders)

Nodig: 1 kip van ± 1000 gr., in kleine stukken gesneden, 2 gr. uien, 2 tn. knoflook, 1 st. trassie, 2 à 4 rode lomboks, (of ½ el. sambal), 5 fijngestampte kemiriepitten, 1 tl. djahé, 2 bl.daun salam, ½ kopje dikke santen, 2 el.t amarindesap, (of citroen­sap), ½ tl. seréh, zout naar smaak, olie en ½ kopje heet water.

Fruit in wat slaolie (1 kopje) de trassie, knoflook, ui, lombok, kemirie, djahé, seréh en de daun salam. Indien de uien bruin zijn, dan de kip er in met zout en  meebak­ken. Temper dan het vuur en giet er de santen bij. Laat even koken tot de saus dik is. Als laatste het tamarindesap er door heen roeren en afmaken met de kruiden. Serveer bij witte rijst met een groentegerecht.

                              -------------------------

213 ASSINAN SAPUDI (Rauw groentegerecht anders)

Nodig: ½ p. taugé (gewassen en ontdaan van de groene schilletjes, laat dan goed uitlek­ken), 3 rode lomboks, (of 2 tl. sambal), 1 st. trassie, 1 tl. djahé, 1 tn. knoflook, ½ komkom­mer in heel dunne schijfjes, ½ kopje selderie, ¼ kopje azijn en ½ el. ketjap.

Doe de goed uitgelekte taugé in een diepe schaal en doe er bovenop de stukjes komkom­mer. Meng de azijn met de ketjap en de rest van de ingrediënten en giet dit mengsel over de taugé en komkommer. Vermeng het geheel goed  en laat rustig intrekken. Serveer bij witte rijst met een vlees- of kipgerecht.

                              -------------------------

214 AJAM O (Zoetzure gestoofde kip)

Nodig: 1 kip van 1000 gr. (in kleine stukken gesneden), 1 gr. ui, 2 tn. knoflook, 1 el. azijn, ½ el. bruine basterdsuiker, 1 tl. djahé, 1 el. Ketjap asin, 1 st. trassie, zout en peper.

Fruit in wat slaolie de trassie, ui en knoflook. Zijn de uien bruin, dan de stukken kip er bij en goed doorbakken. Meng 2 kopjes warm water met de djahé, ketjap en suiker en voeg dit mengsel bij de kip. Maak af met zout en peper naar smaak en laat ± 45 min. stoven. Serveer bij witte rijst met een groentegerecht.

                              -------------------------

215  BEBEK SMOOR (Gesmoorde eend)

Nodig: 1 eend in stukken (kook deze in niet te veel water met wat zout half gaar en laat uitlekken. Bewaar de bouillon), 2 gr. uien, 2 tn. knoflook, 3 bl. daun salam, 4 fijngestampte kemiriepitten, 2 tl. ketoembar, 1 st.t rassie, slaolie, 2 el. ketjap manis, 1 el. citroensap en 1 kopje santen.

Fruit in wat slaolie ( 4 el.) de trassie, knoflook en uien. Doe er na het bruinen van de uien de stukjes eend bij. Zet het vuur laag en doe er de rest van de ingrediënten bij met een kopje van de bouillon. Laat het geheel zachtjes doorkoken tot de saus is gebonden. Serveer bij witte rijst met een groentegerecht.

                              -------------------------

216 SOP TELOR (Eierensoep)

Nodig: 1 gr. ui, 1 lt. bouillon (van blokjes), 1 el. ketjap manis, 2 à 3 geklutste eieren, wat fijngesneden selderie, gebakken uitjes en 1 ons taugé.

Fruit in wat olie de ui bruin en doe er dan de bouillon en de ketjap bij. Laat de bouillon koken met wat vermicelli en giet langzaam de geklutste eieren erbij in. U ziet dan dat er grove vlokken komen. Zet het vuur laag en dien warm op. Doe eerst wat taugé door de soep en garneer af met uitjes en selderie.

                              -------------------------

217 BEBEK ATJAR ITEM (Zwart zuur van eend)

Nodig: 1 eend (snijd deze in kleine stukjes), 1 gr. ui, 1 tn. knoflook, 1 el. ketjap manis, ½ tl. kaneelpoeder, 4 kruidnagelen, 3 el. azijn, ½ tl.n ootmuskaat, tl. peper, margarine en 1 el. bloem.

Fruit in wat margarine de knoflook en de ui. Braad dan de stukken eend mee tot ze knappend bruin zijn. Voeg de rest van de ingrediënten toe (behalve de bloem) en smoor ± 1 uur op matig vuur (laat niet doorkoken). Als laatste de aangemengde bloem met water (1 kopje warm water) en maak af op smaak. Serveer bij witte rijst met een groentegerecht. U kunt ook half gare stukjes aardappel er de laatste 10 min. bij indoen (1 gr. aardappel is genoeg).

                               -------------------------

218 REBUS KUBIS (Gestoofde witte kool)

Nodig: 1 p.witte kool (schoon en in grote stukken), 1 st. trassi, 2 gr. uien, 4 kopjes water, 1 el. assemsap (tamarinde), 2 tn. knoflook, 50 gr. gedroogde garnalen, geweekt en uitgelekt, 3 rode lomboks (of 1 kl. rode paprika), zout, en ve-tsin naar smaak.

Fruit in wat slaolie de trassie, knoflook en ui. Als de ui bruin is, de lombok en garnalen erbij doen. Doe er dan wat zout, ve-tsin en het water bij en laat het geheel koken. Doe er dan de stukken kool bij en laat nog ± 10 min. koken. Temper het vuur als de kool halfgaar is. Als laatste de assemsap erbij vermengen en op smaak afmaken. Zet dan het vuur uit. Serveer bij warme witte rijst en een visge­recht.

                              -------------------------

219 SOP IKAN BAWANG (Vis-uiensoep)

Nodig: 3 à 4 schoongemaakte schelvissen, 2 gr. uien, 1 el. ketjap manis, ½ tl. azijn, peper, zout, ½ tl. djahépoeder, 3 bouillonblokjes (voor 1 lt.), half schoteltje fijnge­sneden selderie en wat vermicelli.

Kook de vis gaar in de bouillon en laat uitlekken. Verwijder het vel en de graten.

Fruit de uien en de stukjes vis even in wat slaolie en laat dit dan uitlekken. Laat de bouillon op een klein vuur doorkoken en doe er de vermicelli, ketjap, djahépoeder, azijn, peper en zout naar smaak bij. Als laatste de stukjes vis en de uien. Serveer in een soepkom of bord en garneer met wat selderie.

                              -------------------------

220 SAMBAL GORENG PREI

Nodig: 1 p. fijngesneden prei, 1 gr. ui, 2 tn. knoflook, 1 kopje santen, 1 el. azijn, ½ el. sambal, 5 kleingesneden kemiriepitten, 1 tl. laos, nootmuskaat en zout naar smaak.

Fruit in wat slaolie de knoflook, ui, kemirie, laos en de sambal. Doe na het bruinen van de uien de prei en de santen er bij. Laat op klein vuur het geheel gaarkoken tot het meeste vocht in ingedikt en maak het af met nootmuskaat en zout. Serveer bij witte rijst met een vleesgerecht. U kunt ook variëren, door bij de uien 1 ons gehakt mee te laten fruiten.

                              -------------------------

221  KUé TALèM (2 kleuren pudding (bruin-wit))

Nodig: bruine laag: 0.75 lt.melk, 2 ons bruine basterdsuiker en 75 gr.maizena.

            witte laag: 0.5 lt.melk, 15 gr. maïzena, zout, 1 el. vanillepoeder.

Maak voor de bruine laag de maïzena aan met een deel van de melk (koud). Breng de rest van de melk met de basterdsuiker aan de kook en bindt het met de aangemaakte maizena. Giet dan de gebonden massa in een niet te diepe platte schaal. Voor de witte laag een deel melk met de maïzena aanlengen. De rest van de melk met wat zout en de vanille langzaam aan de kook brengen en binden met de aangelengde maizena. Giet deze massa over de bruine laag en laat het geheel afkoelen. Snijd dan in niet te brede punten en serveer bij de koffie of thee.

                               -------------------------

222 UDANG SAPUDI (Garnalengehakt)

Nodig: 2 ons gepelde garnalen (deze goed fijn hakken en vermengen met 3 à 4 gr. gaarge­kookte aardappelen), 1 kopje fijne prei, 1 geklutst ei, 2 el. melk, zout, peper, ½ tl. djahép­oeder, nootmuskaat, margarine en paneermeel.

Meng de garnalen met de prei, geklutst ei, melk, djahé, zout, peper en nootmus­kaat goed door elkaar. Vorm van deze massa platte ronde ballen en haal ze vluchtig door de paneermeel. Bak ze in wat margarine aan alle kanten goudbruin en gaar. Haal ze dan uit de pan en zet ze even apart. Giet dan bij de margarine 1 kopje bouillon of warm water en laat de saus inkoken. Doe er dan de ballen weer bij en stoof ze nog even door op klein vuur. U kunt ze ook gewoon droog houden en zo bij witte rijst, nasi of bami serveren.

                               -------------------------

223 SOTO AJAM PURWAKARTA (Indische kippensoep apart)

Nodig: 1 kip van ± 1000 gr. (in stukken snijden, met wat zout in 1½ lt .water gaar koken, uit laten lekken en het vlees van het bot plukken. Leg het vlees apart), 1 tl. koenjit, 1 tl. djahé, 3 tn. knoflook, gebakken uitjes, 1 g. ui, peper naar smaak, handvol laksa (ind. vermicelli) of Chin.vermicelli niet te gaar koken en uit laten lekken, schoteltje prei en 1 ons taugé.

Fruit in wat slaolie (1 el.) de knoflook, ui, koenjit, djahé en de prei. Doe er dan de stukjes kip bij en maak af met zout. Breng de bouillon aan de kook en doe er dan de gefruite kip en de vermicelli bij. Roer alles goed door elkaar en zet het vuur laag. Serveer in een soepkom of bord eerst wat taugé, dan de soto erover heen en dan de gebakken uitjes. Doe er ook een beetje sambal en ketjap over.

                              -------------------------

224 KAKI BABI KETJAP SAJOERAN (Varkenspoot met groenten)

Nodig: 2 à 3 gr. varkenspoten (½ gaar gekookt en in tweeën gesneden, uit laten lekken en de bouillon apart houden), schoteltje worteltjes, 1½ ons taugé, 1½ ons half gaar gekookte sperziebonen, ½ kopje ketjap manis, 1 tl. ketoembar, 1 tl. djinten, 1 st. trassi, 2 uien, 1 tn. knoflook, zout en wat sambal badjak.

Fruit in wat margarine de trassie, knoflook en de ui, totdat de ui bruint. Doe er dan de stukken poot bij en kruid af naar smaak. Giet er dan de ketjap bij, laat even intrekken en voeg als laatste 4 kopjes van de verkregen bouillon er bij. Laat alles op een matig vuur gaar sudderen. Laat evenwel de stukjes wortel en de speciebo­nen niet al te gaar worden. Indien het vlees zacht genoeg is, dan de taugé er door heen mengen. Serveer bij witte rijst.

                              -----------------------

225 SAMBAL MARINERECEPT

Een zoete scherpe sambal.

1 gr. pot sambal oelek, 3 kemirienoten, 4 rode pepers, 3 gr. uien, 3 st. trassi, 3 kl. blikjes tomatenpuree, 6 el br. basterdsuiker, tl sereh, 1 tl laos, zonnebloemolie, flinke scheut ketjap manis.

Fruit in een hapjespan in de zonnebloemolie de trassi, de fijngesneden uien, de laos, de fijngestampte kemirienoten en de sereh. De uien moeten glazig blijven. Voeg er de sambal oelek aan toe, de tomatenpuree, ketjap manis en de basterdsuiker. Een paar uur op een laag vuur laten sudderen. Oppassen want het kan erg spatten. Op smaak brengen met suiker. Hoe meer suiker je toevoegt, des te pittiger en zoeter wordt de sambal.

-------------------------------------